car

NUMERY IDENTYFIKACYJNE (VIN) W ASPEKCIE BADANIA TECHNICZNEGO

Potrzebę poprawnej identyfikacji z jednoczesnym zdefiniowaniem typu pojazdu odnotowano już w latach 1970/80. Skłoniło to Światowy Związek Instytutów Normalizacyjnych (ISO) do opracowania i wydania normy określającej treść i budowę numeru identyfikacyjnego (VIN), dzięki czemu można było stworzyć jednolity dla całego świata system numerów identyfikacyjnych pojazdów samochodowych (ISO 3733-1983). Normę tą zaakceptowały w 1982 roku 24 kraje będące członkami  związku ISO, a w chwili obecnej stosują ją już wszyscy producenci pojazdów.

Podstawowym zadaniem numeru identyfikacyjnego i tabliczki znamionowej jest możliwość zidentyfikowania pojazdu przez różne instytucje np. Policję, Urzędy Celne, Stacje Kontroli Pojazdów czy Towarzystwa Ubezpieczeniowe. Numer identyfikacyjny VIN ma także niebagatelne znaczenie w handlu używanymi samochodami, gdzie jest podstawą ustalenia roku produkcji pojazdu (nawet przy braku tabliczki znamionowej). Ponadto po numerze identyfikacyjnym VIN można ustalić, w zależności od marki, np. miejsce zakładu produkcyjnego, model, rodzaj nadwozia, rodzaj skrzyni biegów i silnika.

Z powyższego wynika, że pojazd to szczególny wyrób podlegający oznakowaniu numerem identyfikacyjnym VIN (lub numerem podwozia, nadwozia lub ramy). Numery te  umieszczane są przez producenta na podwoziu lub na pojeździe w momencie, gdy pojazd opuszcza linię produkcyjną. Ponadto producent zobligowany jest do umieszczenia tych samych cech identyfikacyjnych na tabliczce znamionowej producenta (część B załącznika nr 1 do Rozporządzenia Komisji UE w sprawie wymagań technicznych w zakresie homologacji, Dyrektywa Rady z dnia 18 grudnia 1975 w sprawie zbliżania ustawodawstwa Państw Członkowskich, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia). Jak ważnym elementem budowy i wyposażenia pojazdów jest numer VIN (lub numer nadwozia, podwozia lub ramy) i tabliczka znamionowa, wskazują wyżej wymienione aspekty, jak   i fakt zdefiniowany w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o Ruchu Drogowym t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm. (obowiązek ocechowania każdego pojazdu przez jego producenta - art. 66 ust. 3a tej ustawy)

Ustawodawca uwzględnił również przypadki mające wpływ na cechy identyfikacyjne wynikające z określonych zdarzeń (art. 66a ust. 2 ustawy Prawo o Ruchu Drogowym) np:

- w przypadku zbudowania pojazdu z wykorzystaniem nadwozia, podwozia lub ramy konstrukcji własnej, którego markę określa się jako „SAM”,

- w przypadku, w którym dokonano wymiany ramy lub podwozia na odpowiednio ramę lub podwozie bez numeru fabrycznego (warto wiedzieć i pamiętać o art. 66 ust. 4 pkt. 5 Prawa o ruchu Drogowym, który bezwzględnie zabrania wymiany nadwozia posiadającego cechy identyfikacyjne nadane przez producenta),

- w przypadku zatarcia lub sfałszowania numerów identyfikacyjnych w pojazdach, które zostały odzyskane po kradzieży, dla których ustalono prawo własności na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu lub nabytego na licytacji publicznej lub od podmiotu wykonującego orzeczenie o przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa

- w przypadku, w którym cecha identyfikacyjna uległa skorodowaniu lub została zniszczona podczas wypadku drogowego albo podczas naprawy

- w przypadku pojazdu zabytkowego, w którym cecha identyfikacyjna nie została umieszczona.

 W przypadkach tych Starosta właściwy w sprawach rejestracji pojazdu wydaje decyzję o nadaniu cech identyfikacyjnych (w tym również o wykonaniu i umieszczeniu tabliczki znamionowej zastępczej).

Oczywiste jest, że w ramach okresowego badania technicznego diagnosta musi sprawdzić cechy identyfikacyjne oraz ustalić i porównać zgodność faktycznych danych pojazdu z danymi zawartymi w dowodzie rejestracyjnym lub innym odpowiadającym mu dokumencie (§ 2 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach Dz. U. z 2012 r. poz. 996 ze zm.).  W  związku z tym jakiekolwiek nieprawidłowości dotyczące cech identyfikacyjnych (numeru VIN i tabliczki znamionowej) jak ich brak, niekompletność, niezgodność, nieczytelność lub brak możliwości ich odszukania, skutkują w istotny sposób na badanie techniczne. W takich przypadkach badanie techniczne kończy się wynikiem negatywnym, a niejednokrotnie wymaga wszczęcia procedury administracyjnej w celu wydania pozwolenia na umieszczenie nowych cech identyfikacyjnych.

Z uwagi na powyższe powinniśmy zatem dbać o nienaganny stan cech identyfikacyjnych w takim samym stopniu jak o hamulce, światła, czy wszystkie inne układy znajdujące się w pojeździe.

Pamiętajmy! Aby w momencie, kiedy stajemy się właścicielami pojazdu samochodowego sprawdzać stan i zgodność cech identyfikacyjnych z dokumentami niezbędnymi do rejestracji. Niezależnie od tego, czy stajemy się właścicielem pojazdu nowego czy używanego, starajmy się ustalić położenie wszystkich cech identyfikacyjnych aby sprawdzić ich prawidłowość. Brak któregokolwiek z elementów, czyli numeru identyfikacyjnego lub numeru nadwozia, podwozia albo ramy, czy brak tabliczki znamionowej wskazuje, iż mamy do czynienia z pojazdem (towarem) wadliwym i niepełnowartościowym.

Bądźmy zatem skrupulatni i dokładni. Niech nasza identyfikacja pojazdu nie ogranicza się tylko do odczytania numeru na tabliczce znamionowej (jeśli ją odnajdziemy) lub na kokpicie za prawym czy lewym rogiem szyby przedniej. W niektórych przypadkach może okazać się to niewystarczające. Warto bowiem wiedzieć, iż  producent odpowiedzialny za zdatność pojazdu do eksploatacji, określa sposób ocechowania swojego produktu. Zgodnie z wcześniej podawaną normą ISO, może oznaczyć pojazd w jeden z następujących dozwolonych sposobów:

1. umieszczając numer identyfikacyjny (VIN) na płytce wstawionej w pojeździe za prawym lub lewym rogiem przedniej szyby, oraz na tabliczce znamionowej umieszczonej na środkowym słupku lewych drzwi, lub bezpośrednio na drzwiach.

2. umieszczając numer identyfikacyjny (VIN) na nadwoziu, podwoziu lub innym podstawowym elemencie konstrukcyjnym, który ma być naniesiony w sposób trwały, oraz na tabliczce znamionowej a także dodatkowe oznakowanie na płytce umieszczonej na kokpicie przy lewym słupku szybu przedniej.

Pierwszy sposób przyjęty jest przez producentów z krajów kontynentu Amerykańskiego, Australii i Oceanii. W przypadku pojazdów tych producentów pierwszym znakiem cech identyfikacyjnych będą cyfry od „1” do „9” (np: 1 lub 4 to Stany Zjednoczone Ameryki, 2 - Kanada, 3 - Meksyk, itd.).

Drugi sposób przyjęty jest natomiast w krajach Europy, Azji i Afryki. W  przypadku pojazdów tych producentów będą to litery alfabetu (np: A - Republika Południowej Afryki, B - Tanzania, J - Japonia, SA – Wielka Brytania, SU- Polska, W- Niemcy itd.).

W tak krótkim opracowaniu trudno zająć się wszystkimi aspektami dotyczącymi oznaczenia identyfikacyjnego pojazdów. Nie można jednak pominąć znaczenia tabliczek znamionowych umieszczanych przez producentów w pojazdach. Nie możemy przedmiotowej tabliczki traktować jako element zbyteczny. Wręcz przeciwnie stanowi ona podstawowe źródło informacji technicznych dotyczących: nazwy producenta, wielkości mas pojazdu jak i obciążeń poszczególnych osi. Tabliczka jest zgodna z parametrami homologacyjnymi i posiada umieszczony na niej numer. Dzięki niej można sprawdzać zapisy w dowodzie rejestracyjnym lub innym odpowiadającym mu dokumencie oraz ustalać zakres niezbędnego wyposażenia pojazdu w zależności od masy całkowitej pojazdu. 

Wierzymy, że powyższym opracowaniem choć w niewielkim stopniu przybliżyliśmy istotę i znaczenie cech identyfikacyjnych pojazdu a informacje te przyczynią się do uniknięcia często popełnianych błędów przy zakupie auta. Najczęstszym błędem jest dokonywanie identyfikacji tylko przez odczytanie numeru VIN na płytce umieszczonej na desce rozdzielczej  (błędne w przypadku pojazdów produkowanych w krajach Europy czy Japonii – patrz drugi sposób ocechowania pojazdów). Zapominamy także o sprawdzeniu tabliczki znamionowej i porównaniu informacji na niej zawartych z dokumentami pojazdu.

Najpoważniejszym błędem jest natomiast identyfikacja pojazdu tylko na podstawie tabliczki znamionowej (z powodu trudności w znalezieniu numeru VIN, numeru  nadwozia, podwozia lub ramy). Wielokrotnie okazuje się, że numery te są skorodowane, nieczytelne lub producent nie umieścił ich w momencie opuszczenia przez pojazd linii produkcyjnej.

Pamiętajmy! Nie postępujmy pochopnie, przygotujmy się do zakupu pojazdu. Wcześniej ustalmy, gdzie w pojeździe nas interesującym umieszczone są wszystkie cechy identyfikacyjne. W sytuacji gdy będziemy mieli z tym problem, skorzystajmy z pomocy pracowników Stacji Kontroli Pojazdów, autoryzowanego dealera, publikacji Auto Data, czy stron internetowych.

I najważniejsze ! Przed zakupem dokładnie sprawdźmy wszystkie cechy identyfikacyjne. Nie bagatelizujmy tych czynności nawet przy nabyciu nowego pojazdu w autoryzowanym salonie. Wymagajmy od sprzedającego wskazania wszystkich miejsc, w których umieszczone są oznaczenia identyfikacyjne i sprawdźmy ich poprawność. Podpisując dokumenty własności, potwierdzamy bowiem odbiór pojazdu, jako towaru zgodnego z stanem faktycznym i zdatnego do eksploatacji.   

 

WARTO WIEDZIEĆ!

„Rok produkcji” - jest to rok kalendarzowy, w którym pojazd opuszcza linię produkcyjną i umieszczony jest w magazynie wyrobów gotowych.

„Rok modelowy” – jest to rok pojazdu liczony od dnia 1 sierpnia roku poprzedzającego do dnia 31 lipca roku właściwego.

W numerze identyfikacyjnym VIN zaleca się kodowanie roku produkcji  w „10” pozycji  VIN-u (niejednokrotnie producent określa w tej pozycji rok modelowy). Oznaczenie roku produkcji lub roku modelowego nie jest obowiązkowe, ale jeśli następuje, to odbywa się według określonych znaków (np. dla lat od 1980 do 2000 stosuje się kolejne litery alfabetu od „A” do „Y”. Natomiast lata od 2001 do 2009 oznaczone są cyframi od „1” do „9”).

Wróć